de stal in rennen

Herken je dit? Je paard loopt altijd braaf met je mee, in jouw tempo, maar als je de stal in wilt gaan ben je de controle compleet kwijt. Je paard loopt niet de stal in, maar rent de stal in. Je weet zeker dat dat anders kan! En nu? Hoe dan?

Ik leg aan de hand van een voorbeeld uit mijn eigen praktijk uit hoe je dit op kunt lossen. Omdat sommige mensen zich ervoor schamen dat ze problemen hebben met hun paard gebruik ik niet de echte namen van de paarden en hun eigenaren. Dus het gaat altijd over Fleur en haar paard Socrates en pony Newton. Socrates en Newton testen alle problemen die mensen met paarden kunnen hebben op Fleur. Fleur is dol op haar paarden maar weet het af en toe ook niet meer. En dan slaat de onzekerheid toe.

Het probleem

Normaal gesproken loopt Newton altijd braaf met Fleur mee. Als het fris weer is, of hard waait, gaat dat met beduidend meer enthousiasme dan op een warme zomerdag, maar Fleur ervaart geen probleem. Totdat ze Newton op stal wil zetten. Als ze op een meter of anderhalf van de staldeur zijn trekt Newton een sprintje de stal in. Nadat ze een paar keer klem gezeten heeft tussen paard en deurpost was ze er klaar mee. Sinsdien laat ze Newton los, zodat zij in ieder geval niet gewond raakt.

Op stal vindt iedereen er wat van. De een zegt dat ze de deur dicht moet houden totdat ze ervoor staan, zodat Newton in ieder geval geen aanloop kan nemen. De ander zegt dat Newton geen respect voor haar heeft. Fleur wordt hier erg verdrietig van en wil het probleem oplossen.

Wat was er aan de hand

Voordat Fleur me laat zien wat Newton doet heeft ze me al verteld dat het niet uitmaakt of ze hem uit de wei heeft gehaald, met hem heeft gereden, een wandeling heeft gemaakt, of hem alleen maar heeft gepoetst. Vlak voor de stal is ze de controle kwijt en alle tips van iedereen werken voor geen meter.
Ze haalt Newton van stal en loopt een rondje. Geen probleem. Vervolgens brengt ze hem terug naar zijn stal. Op 2 meter voor de stalingang geeft Newton met een zijwaartse beweging naar rechts een goeie ruk aan het halstertouw, hij gooit zijn hoofd nog een keer de lucht in en zet het gas erop. Fleur laat los en voordat ik met mijn ogen heb geknipperd staat Newton in de stal. Met zijn neus in de voerbak. Aha!

Fleur bevestigt dat ze altijd iets in de voerbak van Newton legt, zodat hij altijd iets te knabbelen heeft bij terugkomst. Als ze zeker weet dat er al gevoerd is als hij terugkomt, legt zij niets in de bak. Maar het maakt Newton uiteraard niet uit wie zijn bak vult, de stal in betekent eten!

Ik vroeg mij nog wel af waarom hij precies vanaf dat punt vertrekt, en niet eerder. Fleur vertelt dat ze hem daar soms aan de stal vastmaakt, bijvoorbeeld om nog even een borstel over zijn lijf halen. Maar als zijn hem dan losmaakt, staat hij ook in een seconde in zijn stal.

De oplossing

Er is hier sprake van conditionering: bij terugkomst in de stal krijg ik eten. Daar helpen alle goedbedoelde tips dus ook niet tegen. Het enige wat helpt is ervoor zorgen dat de bak leeg is. Altijd. Als Fleur toch af en toe eten in de bak legt is er sprake van partiële bekrachtiging. Partiële bekrachtiging betekent dat je een paard niet altijd beloont voor bepaald gedrag, maar af en toe. Doordat hij blijft hopen op eten zal Newton de stal in blijven rennen. Op het moment dat je helemaal stopt met belonen, dan dooft het gedrag vanzelf uit. Zodra Newton door heeft dat er geen voer op hem ligt te wachten, heeft hij ook geen reden meer voor die sprint. Er valt niets meer te halen.

Fleur maakt met de staleigenaar de afspraak dat hij geen voer in de bak zal doen als Newton niet in de stal staat, en dat Fleur dan zelf naderhand een schepje voer uit de voerkar haalt.

En van af dan is het een kwestie van geduld.

Tips

Rent je paard de stal in? Dan is eten vaak de reden. Zorg ervoor dat de voerbak altijd leeg is bij zijn binnenkomst.
Voer je paard in het begin niet direct nadat hij binnen staat. Deur dicht doen, al je spullen opruimen en dan voer geven.
Heb geduld. Het kan even duren maar hij leert echt dat er geen eten op hem ligt te wachten.
Laat je niet gek maken door opmerkingen als ‘je paard heeft geen respect voor jou’. Sommige paarden doen er heel veel moeite voor om bij hun voer te komen en hun enthousiasme en kracht winnen het altijd.
Het is een open deur, maar kan niet vaak genoeg gezegd worden: zorg voor je eigen veiligheid en die van het paard. Ga het gevecht niet aan!
Tot slot, laat je een paard zonder jouw begeleiding de stal in lopen, maak dan altijd het halstertouw los. Zo voorkom je dat hij erop kan gaan staan.

Vrees jij ook gekneusde ribben of armen die klem komen te zitten?
Neem contact op! info@horsedialoguecentre.nl of 06 29 45 00 39

Dit artikel is eerder verschenen op BitMagazine.nl in de rubriek Probleem & Oplossing.

versnellen bij verlaten van de stal

Wat doe je als je paard of pony zodra hij bijna uit de stal is ineens naar voren springt of rent? De eerste stappen zijn geen probleem en loopt hij keurig met je mee en een seconde later heb je een paard in je nek of heeft hij aan de kant geduwd.

Ik leg aan de hand van een voorbeeld uit mijn eigen praktijk uit hoe je dit probleem kunt oplossen. Omdat sommige mensen zich ervoor schamen dat ze problemen hebben met hun paard gebruik ik niet de echte namen van de paarden en hun eigenaren. Dus het gaat altijd over Fleur en haar paard Socrates en pony Newton. Socrates en Newton testen alle problemen die mensen met paarden kunnen hebben op Fleur. Fleur is dol op haar paarden maar weet het af en toe ook niet meer. En dan slaat de onzekerheid toe.

Het probleem

Socrates liep altijd als een zonnetje achter Fleur de stal uit. En paar maanden geleden echter sprong hij ineens als een slag bij heldere hemel tegen haar aan. En sindsdien is het mis. Fleur heeft al van alles geprobeerd om het te veranderen en iedereen op stal heeft goede raad, maar niets helpt. Hij reageert alsof hij door een wesp wordt gestoken en eenmaal buiten is er niets meer aan de hand. Nadat hij haar hard tegen de enkels heeft geschopt en zij twee weken kreupel liep is ze er klaar mee.

Wat was er aan de hand?

Als we in de stal zijn om te zien wat er gebeurt zie ik dat er 2 grote pakken stro recht tegenover de stal van Socrates opgestapeld staan. Als Fleur met Socrates de stal verlaat moet ze rechtsom draaien, voor de stropakken langs. Als Fleur me laat zien wat er gebeurt valt het me direct op dat Socrates op keurige afstand van Fleur blijft lopen en Fleur niet tegen het stropak botst maar dat de achterhand van Socrates de bocht maar ternauwernood haalt. Ah! Daar zou wel eens de oorzaak kunnen zitten!

Ik vraag aan Fleur of die stropakken er altijd al hebben gestaan. Het antwoord is nee. Sinds een paar maanden ligt er altijd minstens één pak. Dus sinds een paar maanden hebben Fleur en Socrates niet meer de ruimte die Socrates nodig heeft om veilig de stal uit te kunnen. Hij heeft waarschijnlijk de draai een keer te kort gemaakt en hard zijn heupen gestoten. Het paard wil zo snel mogelijk voorbij het gevaarlijke punt zijn, met overigens het risico hij in die haast weer zijn heupen stoot.

De oplossing

We hadden de mogelijkheid om te testen of Socrates hetzelfde doet bij een andere stal. En stal met meer ruimte in de gang zodat hij veilig de stal kan verlaten. Dat ging gelukkig goed, zowel linksom als rechtsom. Dat had overigens helemaal niet het geval hoeven zijn! Socrates koppelde de pijn aan de specifieke context: een pak stro voor zijn stal. In overleg met de staleigenaar werden de pakken stro verplaatst.

Er was nu weer genoeg ruimte om de stal veilig te kunnen verlaten. De vraag was nu wel nog of Socrates zijn eigen stal óók rustig zou verlaten. Was de prikkel alleen zien van het stro terwijl hij de stal uit moet? Of was een bepaald punt bij het verlaten van zijn eigen stal de boosdoener? Daar kwamen we snel achter. Socrates was geen F16 meer, maar het tempo lag nog echt veel te hoog. Dus het stro in beeld was belangrijk geweest, maar de doorgang van de stal was toch het belangrijkste. Nu moest hij zelf gaan ervaren dat hij zijn heupen niet meer gaat stoten omdat de bocht weer ruim genomen kan worden.

Vanaf nu is het een kwestie van geduld en oefenen. Zo lang mogelijk rechtdoor lopen en de bocht maken zodra de laatste achterhoef in de gang staat. En in de deuropening precies op het juiste moment (vlak voor de versnelling) halthouden. gefocussed één stap naar voren en weer verder lopen. Socrates leerde snel van de positieve ervaringen en binnen een week was er geen enkele versnelling meer in de laatste meter.

Tips

Als je paard rustig begint met de stal verlaten en dan ineens versneld, dan ligt dat 9 van de 10 keer aan een onaangename ervaring van zijn achterhand met de deurpost. Soms kun je het horen als dat gebeurt, maar niet altijd.
Dit kun je voorkomen door de bocht zo ruim mogelijk te maken als je stal verlaat. Zie jezelf en je paard als een auto met trailer. Afhankelijk van de lengte van je paard moet je misschien denken aan een vrachtwagen met oplegger. Vrachtwagenchauffeurs hebben soms de hele weg nodig om de achterkant van de vrachtwagen om de hoek te kunnen krijgen zonder dat paaltje mee te nemen. Dat geldt ook voor ons en een paard. Het hele lijf moet uit de stal zijn voordat je de bocht kunt maken omdat er niet zo heel veel buiging in de ribbenkast en heupen zit.
Daarnaast is het belangrijk dat de deuropening veel breder dan het paard is. Dat klinkt misschien als een open deur maar er zijn nog altijd stalopeningen, zeker in wat oudere boerderijen, waar het paard erg weinig ruimte heeft.
Om het probleem op te lossen als het er eenmaal is, moet je rekening houden met veel verschillende factoren. De beschikbare ruimte om de draai te kunnen maken, je eigen karakter, rust en geduld, de mate van door het paard ervaren pijn en het karakter van je paard spelen allemaal een rol.

Herken je dit en heb je hulp nodig? Neem contact op! info@horsedialoguecentre.nl of 06 29 45 00 39

Dit artikel is eerder verschenen op BitMagazine.nl in de rubriek Probleem & Oplossing.

tegen staldeur slaan als er gevoerd wordt

Het is voor veel stal- en paardeneigenaren een bron van frustratie: het eeuwige slaan tegen de staldeur door een paard als er gevoerd wordt. Sommige paarden laten de deur met rust en proberen een gat in de stalbodem te graven. In alle gevallen is het gedrag wat je niet wilt hebben. Het paardenbeen is er niet voor gemaakt en de staldeur ook niet. En nu?

Het probleem

Iedere keer als Fleur de deksel van de voertobbe opendraait begint Socrates met een voorbeen te slaan. Dat doet hij al jaren. Fleur ergert zich eraan, maar omdat hij alleen maar de stalbodem overhoop haalde heeft ze er nooit iets aan gedaan. De laatste tijd heeft Socrates echter de staldeur ontdekt. Socrates beschadigt zijn hoef en Fleur wordt gek van de herrie. Omdat ze geen flauw idee heeft hoe ze het hem af kan leren belt ze de paardengedragstherapeut.

Wat was het probleem

Bij dit specifieke gedrag is het probleem dat het paard iets geleerd heeft zonder dat je je daar als mens bewust van bent. Erger nog, iedere keer dat je je paard gewoon zijn eten geeft beloon je hem voor het gedrag waar je zo de balen van hebt. Hoe dan?

Het maaien met een voorbeen is ooit ontstaan omdat het paard wil bewegen richting het voer. De staldeur voorkomt dat Socrates naast Fleur staat terwijl zij het eten voorbereidt. Het ontwikkelt zich in een briljant voorbeeld van conditionering (positieve bekrachtiging): Socrates maait met zijn been en vroeger of later krijgt hij voer. Hij wordt beloond voor het gedrag dat hij vertoont, het gedrag neemt toe. Fleur doet het niet expres, ze heeft er zelfs geen idee van dat ze het doet. Maar Socrates heeft binnen de kortste keren het verband gelegd: dit gedrag (voorbeen bewegen/ geluid maken) levert voer op.

De oplossing

Je kunt een paard niks afleren, je kunt hem wel nieuw gedrag aanleren. Wat Fleur wil bereiken is dat Socrates al zijn benen op de grond houdt als zij bezig is met het voer. Dat gedrag moet zij dus gaan belonen. De aanpak: als Socrates met een been maait stopt Fleur met doen waar ze mee bezig is, zodra Socrates is gestopt met maaien gaat zij verder. Socrates legt vroeger of later het verband tussen die beweging en het onderbreken van de voerroutine. Hij leert dat de routine vervolgd wordt als hij alle voeten op de vloer houdt, dus stil staat. Tot zover de theorie...

De uitdaging is dat het voer in een andere ruimte staat. Hoe ziet Fleur wanneer Socrates stilstaat? Niet.

Ze kan wel horen of hij met het voorbeen op de bodem of tegen de deur slaat. We kiezen ervoor dat Socrates dus niet per se stil hoeft te staan, zolang hij niet maait. Omdat timing cruciaal is bij aanleren van gedrag maken we dankbaar gebruik van het feit dat we met zijn tweeën zijn. Ik observeer Socrates terwijl Fleur in de andere ruimte is en geef haar direct een seintje zodra Socrates alle benen op de grond heeft. Zij gaat dan verder met waar ze mee bezig was. In het begin verhoogt Socrates zijn activiteit, en als de voerbak uiteindelijk inzicht komt is zijn enthousiasme helemaal groot, maar Fleur houdt vol. Als Socrates begint met maaien staat zij stil. Is hij stil dan loopt zij weer. Uiteindelijk wordt Socrates beloond voor redelijk goed 'voeten op de vloer houden' als Fleur met voer bezig is. Hij graaft in ieder geval geen kuilen en de staldeur en zijn hoeven blijft heel.

Fleur heeft een stalgenoot die haar graag de komende tijd helpt totdat Socrates het helemaal begrepen heeft.

Tips

Heb geduld en doorzettingsvermogen! Je moet er de tijd voor nemen, anders lukt het niet. Het gaat om het krijgen van voer, dus de belangen zijn groot voor het paard, hij wil er graag extra moeite voor doen!
Voer je je paard altijd op hetzelfde moment? Verstoor de voorspelbaarheid dan door je paard nu juist niet te voeren. De verleiding is enorm, maar met het voer geven beloon je het gedrag! Doe herriestoppers in je oren, zet een koptelefoon op, maar doe niet wat je altijd deed.
Ben jij niet de enige die je paard voert, dan heb je de medewerking nodig van iedereen. Dat is de ideale situatie en vaak niet haalbaar, helaas. Je kunt je paard wel leren dat hij zijn voer bij jou alleen krijgt als hij stilstaat. Dat noemen we dan context-gebonden gedrag. Als jij voert staat hij stil, als een ander voert slaat hij met een voorbeen.
De mate van succes is afhankelijk van de feitelijke omstandigheden, maar je kunt echt meer bereiken dan je denkt! Vraag een goede paardengedragstherapeut om advies voor jouw persoonlijke situatie.

Herken je dit en heb je hulp nodig? Neem contact op! info@horsedialoguecentre.nl of 06 29 45 00 39

Dit artikel is eerder verschenen op BitMagazine.nl in de rubriek Probleem & Oplossing.