tegen staldeur slaan als er gevoerd wordt

Het is voor vele stal- en paardeneigenaren een bron van frustratie: het eeuwige slaan tegen de staldeur door een paard als er gevoerd wordt. Sommige paarden laten de deur met rust en proberen een gat in de stalbodem te graven. In alle gevallen is het gedrag wat je niet wilt hebben. Het paardenbeen is er niet voor gemaakt en de staldeur ook niet. En nu?

Ik leg aan de hand van een voorbeeld uit mijn eigen praktijk uit hoe je dit op kunt lossen. Omdat sommige mensen zich ervoor schamen dat ze problemen hebben met hun paard gebruik ik niet de echte namen van de paarden en hun eigenaren. Dus het gaat altijd over Fleur en haar paard Socrates en pony Newton. Socrates en Newton testen alle problemen die mensen met paarden kunnen hebben op Fleur. Fleur is dol op haar paarden maar weet het af en toe ook niet meer. En dan slaat de onzekerheid toe.

Het probleem

Iedere keer als Fleur de deksel van de voertobbe opendraait begint Socrates met een voorbeen te slaan. Dat doet hij al jaren. Fleur ergert zich eraan, maar omdat hij alleen maar de stalbodem overhoop haalde heeft ze er nooit iets aan gedaan. De laatste tijd heeft Socrates echter de staldeur ontdekt. Socrates beschadigt zijn hoef en Fleur wordt gek van de herrie. Omdat ze geen flauw idee heeft hoe ze het hem af kan leren belt ze de paardengedragstherapeut.
 

Wat was het probleem

Bij dit specifieke gedrag is het probleem dat het paard iets geleerd heeft zonder dat je je daar als mens bewust van bent. Erger nog, iedere keer dat je je paard gewoon zijn eten geeft beloon je hem voor het gedrag waar je zo de balen van hebt. Hoe dan?

Het maaien met een voorbeen is ooit ontstaan omdat het paard wil bewegen richting het voer. De staldeur voorkomt dat Socrates naast Fleur staat terwijl zij het eten voorbereidt. Het ontwikkelt zich in een briljant voorbeeld van conditionering (positieve bekrachtiging): Socrates maait met zijn been en vroeger of later krijgt hij voer. Hij wordt beloond voor het gedrag dat hij vertoont, het gedrag neemt toe. Fleur doet het niet expres, ze heeft er zelfs geen idee van dat ze het doet. Maar Socrates heeft binnen de kortste keren het verband gelegd: dit gedrag (voorbeen bewegen/ geluid maken) levert voer op.

De oplossing

Je kunt een paard niks afleren, je kunt hem wel nieuw gedrag aanleren. Wat Fleur wil bereiken is dat Socrates al zijn benen op de grond houdt als zij bezig is met het voer. Dat gedrag moet zij dus gaan belonen. De aanpak: als Socrates met een been maait stopt Fleur met doen waar ze mee bezig is, zodra Socrates is gestopt met maaien gaat zij verder. Socrates legt vroeger of later het verband tussen die beweging en het onderbreken van de voerroutine. Hij leert dat de routine vervolgd wordt als hij stilstaat.

De uitdaging is dat het voer in een andere ruimte staat. Hoe ziet Fleur wanneer Socrates stilstaat? Niet.

Ze kan wel horen of hij met het voorbeen op de bodem of tegen de deur slaat. We kiezen ervoor dat Socrates dus niet per se stil hoeft te staan, zolang hij niet maait. Omdat timing cruciaal is bij aanleren van gedrag maken we dankbaar gebruik van het feit dat we met zijn tweeën zijn. Ik observeer Socrates terwijl Fleur in de andere ruimte is en geef haar direct een seintje zodra Socrates alle benen op de grond heeft. Zij gaat dan verder met waar ze mee bezig was. In het begin verhoogt Socrates zijn activiteit, en als de voerbak uiteindelijk inzicht komt is zijn enthousiasme helemaal groot, maar Fleur houdt vol. Als Socrates begint met maaien staat zij stil. Staat hij stil dan loopt zij weer. Uiteindelijk wordt Socrates beloond voor redelijk goed stilstaan als Fleur met voer bezig is. Hij graaft in ieder geval geen kuilen en de staldeur en zijn hoeven blijft heel.

Fleur heeft een stalgenoot die haar graag de komende tijd helpt totdat Socrates het helemaal begrepen heeft.

Tips

• Heb geduld en doorzettingsvermogen! Je moet er de tijd voor nemen, anders lukt het niet. Het gaat om het krijgen van voer, dus de belangen zijn groot voor het paard, hij wil er graag extra moeite voor doen!
• Voer je je paard altijd op hetzelfde moment? Verstoor de voorspelbaarheid dan door je paard nu juist niet te voeren. De verleiding is enorm, maar met het voer geven beloon je het gedrag! Doe herriestoppers in je oren, zet een koptelefoon op, maar doe niet wat je altijd deed.
• Ben jij niet de enige die je paard voert, dan heb je de medewerking nodig van iedereen. Dat is de ideale situatie en vaak niet haalbaar, helaas. Je kunt je paard wel leren dat hij zijn voer bij jou alleen krijgt als hij stilstaat. Dat noemen we dan context-gebonden gedrag. Als jij voert staat hij stil, als een ander voert slaat hij met een voorbeen.
• De mate van succes is afhankelijk van de feitelijke omstandigheden, maar je kunt echt meer bereiken dan je denkt! Vraag een goede paardengedragstherapeut om advies voor jouw persoonlijke situatie.

Herken je dit en heb je hulp nodig? Neem contact op! info@horsedialoguecentre.nl of 06 29 45 00 39 

Dit artikel is eerder verschenen op BitMagazine.nl in de rubriek Probleem & Oplossing.